به گزارش نبض بورس، در پایان بهمن ۱۴۰۳ پایه پولی با ۲۲% رشد نسبت به پایان بهمن ۱۴۰۲ از ۱۰۴۳ همت به ۱۲۷۳ همت رسیده است. آخرین آمار بانک مرکزی از جزئیات نقدینگی را با نبض بورس بررسی کنید.
طبق آخرین گزارش بانک مرکزی، در پایان بهمن ۱۴۰۳ پایه پولی با ۲۲% رشد نسبت به پایان بهمن ۱۴۰۲ از ۱۰۴۳ همت به ۱۲۷۳ همت رسیده است. شواهد نشان میدهد که پایه پولی و نقدینگی تحت کنترل است و رشد پایه پولی در مقایسه با رشد مدت مشابه سال قبل ۸ واحد درصد کاهش را تجربه کرده است.
مهم‌ترین عامل افزایش پایه پولی به خالص دارایی‌های خارجی مربوط بوده که از ۳۰۸ همت در بهمن ۱۴۰۲ به ۲۸۱۵ همت در بهمن ۱۴۰۳ رسید که در نتیجه افزایش نرخ تسعیر ارز (دلار توافقی) بوده است.
دومین عامل فزاینده رشد پایه پولی در پایان بهمن‌ماه سال ۱۴۰۳ مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها بوده است. مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها نسبت به پایان بهمن سال قبل ۴۲% افرایش و نسبت به پایان اسفند ۱۴۰۰، ۲۵% افزایش داشته است.
سومین عامل افزاینده پایه پولی نیز به افزایش خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی مربوط بوده که عمدتاً به دلیل افزایش مطالبات بانک مرکزی از دولت بوده است.
گفتنی است خالص سایر اقلام بانک مرکزی تنها عامل کاهنده رشد پایه پولی بوده است.
اخیرا محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، اعلام کرد که به واسطه‌های تکانه‌های سیاسی و اقتصادی، نرخ رشد نقدینگی در اواخر بهمن‌ماه به ۲۷.۴ درصد رسیده و به این دلیل از نرخ هدف خود که در ابتدای سال ۲۵% تعیین شده بود، فاصله گرفته است.
رشد ضریب فزاینده از سال ۸۷ شتاب بیشتری یافته و از ۳.۵ به ۸ بیشترین مقدار خود در پایان اسفند ۱۴۰۰ رسید. سپس تا پایان سال ۱۴۰۱ با کاهش همراه شد و با افزایش دوباره در پایان بهمن ۱۴۰۳ به ۷.۸۱ رسید.
رشد ضریب فزاینده حاکی از افزایش قدرت خلق نقدینگی بانک هاست و نشان میدهد قدرت خلق اعتبار بی رویه بانک‌ها در چند سال اخیر افزایش قابل توجه داشته است. اما این نکته نیز قابل ذکر است که برخی از اقتصاددانان معتقدند رشد نقدینگی از محل رشد ضریب فزاینده اثر تورمی کمتری نسبت به رشد پول پرقدرت (پایه پولی) دارد.در پایان بهمن ۱۴۰۳، حجم نقدینگی به ۹,۹۴۲ همت رسیده و نسبت به پایان بهمن ۱۴۰۲، ۲۸% و نسبت به پایان اسفند ۱۴۰۲، از رشد ۲۶ درصدی حکایت می‌کند.
حجم پول با رشد ۳۰ درصدی، در پایان بهمن به ۲۵۰۷ همت رسیده است. نسبت پول به نقدینگی که از سال ۹۶ روند رو به بالا داشته از ۱۳.۵% به ۲۵.۷% در پایان ۱۴۰۱ و ۲۴.۳% در پایان ۱۴۰۲ رسید و با رشد دوباره همراه شد و ۲۵.۲% را در پایان بهمن ۱۴۰۳ ثبت کرد. نرخ رشد پول در سال ۱۴۰۲، ۱۷.۵% بوده است.
پیش از دهه ۸۰، ۴۰ تا ۵۰% نقدینگی متشکل از پول بوده است. روند کاهش نسبت پول نشان میدهد طی چند دهه اخیر رفته رفته قدرت خلق پول بانک‌ها افزایش یافته است. حداقل نسبت پول به نقدینگی در سال ۹۶ حدود ۱۳% را تاچ کرد و با افزایش تورم انتظاری با روند افزایشی درپایان بهمن ۱۴۰۳ به ۲۵.۲% رسید.
حجم پول از سپرده دیداری و اسکناس و مسکوک متشکل است. در پایان بهمن ۱۴۰۳، اسکناس و مسکوک ۱۸% و سپرده دیداری ۳۰% نسبت به سال قبل رشد داشته است. نکته قابل توجه دیگر کاهش ارزش دلاری نقدینگی می‌باشد که از شدت کاهش ارزش پول کشور حکایت دارد. ارزش دلاری نقدینگی از ۱۵۹ میلیارد دلار در پایان اسفند ۱۴۰۲ به ۱۰۸ میلیارد دلار در پایان بهمن ۱۴۰۳ کاهش یافت. هم اکنون که نرخ دلار به بالای ۱۰۰ هزار تومان رسیده احتمالا پس از سال ۱۳۸۳ برای نخستین بار حجم نقدینگی کشور به زیر ۱۰۰ میلیارد دلار سقوط خواهد کرد.
